Dierenkliniek "Oog in Al"

Voeding

Kropverstopping

Rikkie is een grasparkiet van 3 jaar oud. Sinds 2 dagen wilde hij slecht eten en maakte rare bewegingen met zijn kop. Hij zat bol met uitstaande veren en had een geforceerde ademhaling.
Zijn leven lang had hij een overmaat aan heerlijke zaadjes gekregen. En wel zoveel, dat hij de lekkere zaden ertussenuit kon eten, en de rest laten liggen. Gezonde tussendoortjes wilde hij niet eten. Dat hoefde ook niet, want zijn favoriete voer was er tenslotte in overvloed.

Een langdurig eenzijdige voeding zorgde ervoor dat Rikkie een tekort kreeg aan allerlei voedingsstoffen, zoals eiwitten en vitaminen. Hierdoor was hij vatbaar geworden voor infectieziekten zoals psittacose, een infectie van longen en luchtzakken en voor deficiëntieziekten. Door een tekort aan eiwitten waren zijn borstspieren, de vliegspieren, blauw in plaats van mooi roze en door een vitamine A gebrek was het slijmvlies van de krop zo gezwollen en ontstoken dat zaden niet meer passeerden.

Rikkie werd opgenomen en gehuisvest in een kooi met een warmtelamp. De eerste dag werd regelmatig een dik, taai slijm uit de krop gemasseerd. Om er zeker van te zijn dat hij voldoende voeding en medicijnen binnen zou krijgen, werd een aantal malen per dag vloeibare voeding, antibioticum en een vitamine preparaat met een kropsonde rechtstreeks in de krop ingebracht.

De volgende dag zat er al geen slijm meer in de krop, maar hij maakte nog wel regelmatig “worgbewegingen” en slikte lucht in.

In de loop van de dagen hebben we de vloeibare voeding wat dikker gemaakt door het te mengen met wat gemalen compleet voer. Na 5 dagen was Rikkie zover opgeknapt, dat de eigenaren zijn verzorging zelf weer over konden nemen.

De eigenaren kregen uitgebreide informatie mee over trucjes om Rikkie over te wennen op het nieuwe compleet voer, hoe antibioticum toe te dienen en over de huisvesting van een zieke vogel.

Wist u dat….

Parkieten met zo weinig drinken toekunnen, dat het geen zin heeft om medicijnen door het drinkwater te geven?
Zieke parkieten een omgevingstemperatuur van ± 35 graden nodig hebben?
Gezonde parkieten geen bacteriën in de ontlasting hebben?
Als er wel bacteriën in de ontlasting gevonden worden, dit een teken is van verminderde weerstand van de vogel?

Voeding van papegaaien en parkieten

Zaden zijn deficiënt aan minstens 21 voedingsstoffen. Van oudsher worden papegaaiachtigen aangemerkt als zaadeters. In de natuur eten deze vogels echter ook insecten, bloemen, vruchten, bladeren en boomschors. Alleen in de winter en tijdens droogten worden zaden gegeten.

Dat zaden toch vaak als enige voedingsbron in winkels aangeboden worden, komt omdat zaden goedkoop zijn, makkelijk op te slaan en graag door de vogels gegeten worden.

Slimme vogels eten alleen de lekkere zaadjes (zonnebloempitten) uit het voer. In het verleden heeft men geprobeerd door allerlei stoffen aan het zadenmengsel toe te voegen het voer compleet te maken. De meeste vogels eten echter de zaadjes ertussenuit en laten de gezonde korrels liggen.

Voedingsfouten spelen in de vogelgeneeskunde een belangrijke rol. Door tekorten in de voeding worden vogels chronisch ziek, krijgen veerafwijkingen en kortademigheid, zijn minder vruchtbaar, en gaan voortijdig dood.

De meeste klachten treden pas op na vijf tot tien jaar. Dit betekend dat als een papegaai vrolijk en actief is, dat niet altijd betekent dat de vogel gezond is. Ook is het bij zieke vogels vaak opmerkelijk dat deze juist meer gaan eten. Goed eten is dus ook niet altijd een teken van een goede gezondheid.

Hoe vaak moeten we vogels eten geven?

Vogels krijgen bij voorkeur twee maal daags eten. Vogels met een krop eten ook in de natuur twee periodes van de dag. ‘s Morgens wordt gegeten voor de dag en ‘s avonds voor de nacht. Het voerbakje moet tussendoor bij voorkeur leeggegeten zijn. Tussendoor krijgen de vogels versnaperingen en extraatjes.

Hoeveel voeding moeten we geven?

Uitgangpunt is een dag portie. Het dagportie is de hoeveelheid die een vogel per dag wil opeten. Bij meerdere vogels in dezelfde kooi is het verstandig om met gescheiden voerbakjes te werken.

Complete korrelvoeders (Bingo, Nutribird, Harrison’s Bird Foods, Kaytee).

Er zijn tegenwoordig een aantal goede korrelvoeders voorhanden. Het voordeel van deze complete voeders is dat papegaaien niet meer kunnen selecteren en dus alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgen. Bij wat oudere vogels die langdurig zaden gegeten hebben, kan het wat lastig zijn de vogel over te wennen, omdat hij de korrels niet onmiddellijk als voer herkent.

Het is onze ervaring dat het een gemotiveerde eigenaar altijd lukt de vogel om te schakelen op een korrelvoer.

Gegevens complete voeders:

Bingo Fit-voer voor papegaaiachtigen
Verkrijgbaar:	alleen via dierenarts
Informatie:	Dit is een voer alleen voor papegaaien. De firma heeft geen voer voor parkieten of voor papegaaien waarmee gekweekt wordt of een opfokvoer voor jonge vogels.

Harrison's Bird Foods
Verkrijgbaar:	via uw dierenarts te bestellen.
Informatie:	Compleet assortiment. Het is een organisch voer wat inhoud dat geen bestrijdingsmiddelen gebruikt zijn, dat de bouwgrond vrij is van zware metalen. In dit voer worden geen conserveermiddelen gebruikt. Vrij duur.

Nutribird
Verkrijgbaar:	dierenwinkel ('t Vogelparadijs, Nachtegaalstraat 6, Utrecht, tel: 2321052)
Informatie:	Compleet assortiment- opfokvoer tot en met kweekvoer voor de verschillende vogelsoorten.

Kaytee Exact Original
Verkrijgbaar:	dierenwinkel ('t Vogelparadijs, Nachtegaalstraat 6, Utrecht, tel: 2321052)
Informatie:	Uitgebreid assortiment. Bij voorkeur Exact Original (zonder kleurstoffen).

Overwennen

Er zijn verschillende methoden om vogels over te wennen.

U kunt het voer extra smakelijk maken door het vochtig te maken (niet te nat maken) met wat verdunde pindakaas of vruchtensap (carvan-cevitam). Eventueel in het begin een beetje van het oude voer toevoegen.
De brokjes fijnmalen en een beetje vruchtensap toevoegen. Dit door het oude voer mengen. Geleidelijk minder van het oude voer en meer van het nieuwe voer en de brokjes minder fijnmalen. Ook de hoeveelheid vruchtensap reduceren.
In de folder van Nutribird staan nog meer tips voor het overwennen van uw vogels.

Vogels kunnen niet lang zonder energie (voeding). U moet er daarom wel op bedacht zijn dat de vogel niet teveel afvalt. Controleer of de vogel inderdaad eet, en het voer niet alleen vermorst. Het aantal keren dat de vogel per dag ontlasting (het donkere wormpje) produceert moet na de verandering van voer onveranderd blijven. Als de vogel onvoldoende eet, produceert hij alleen nog de witte fractie (uraat uit de nieren) met wat water (urine).

Grit

Maagkiezel: papegaaien hebben geen maagkiezel nodig omdat zij de zaden pellen. Dit in tegenstelling tot duiven en kippen die de zaden niet pellen en het kiezel in de maag gebruiken voor het vermalen van de zaden. Voor papegaaien kan het kiezel zelfs schadelijk zijn, omdat het niet afgebroken wordt in het maagdarmkanaal en een verstopping kan geven.
Schelpengrit (oestergrit): mag wel gegeven worden. Dit is een goede Calcium bron.

Versnaperingen (maximaal 15-20% van de voeding)

Fruit:	Appel, banaan, peer, granaatappel, tomaat, papaja, mango, kiwi, druiven of een rozijntje. Altijd in kleine hoeveelheden.
Groenten:	Peterselie, boerenkool, paprika, selderij, spinazie, broccoli, wortel, rode bieten, erwten of bonen in de peul. Kunnen makkelijk ingevroren worden, na ontdooien worden ze kort gekookt.
Vlees:	Niet te vet. Bijv. 1-2x per week een stukje ei geven, een stukje gekookte vis, of een karbonaatbotje af laten kluiven.
Versnaperingen:	stukje ei, kaas, gekookte vis, korstje droog brood etc. Geen zoete versnaperingen.
Takken:	Liefst altijd in de kooi. Wilgentakken, fruitboomtakken, populier en berk.
Duivengrit:	In een apart bakje in de kooi.

Wist u dat:

Een Ara geen papegaai is, maar de grootste parkiet? (Parkieten hebben een lange staart, papegaaien een brede korte staart)
De meeste vogels dagelijks meer dan hun lichaamsgewicht aan voer voorgeschoteld krijgen? (geen wonder dat ze alleen het lekkers ertussenuit eten)
Vogels alleen eten als het licht is? Zieke vogels moeten 24 uur per dag gelegenheid hebben om te eten. Laat bij zieke vogels daarom ’s nachts een lampje bij de kooi branden.
De pinda’s die u geeft altijd gebrand moeten zijn? Niet-gebrande pinda’s bevatten nogal eens schimmels, waar vogels ziek van worden.
De mate van verzadiging door vetten bepaald wordt? Als u veel vet (bijv. pinda’s) geeft, heeft de vogel al snel geen eetlust meer, en eet onvoldoende van het "echte voer" om genoeg van andere voedingsstoffen, zoals bijvoorbeeld eiwitten binnen te krijgen.
Als u net doet of u de nieuwe brokjes zelf eet en deze erg lekker vindt, veel vogels hier gevoelig voor zijn en deze “snoepjes” ook willen hebben?
Dat het van belang is om een tot tweemaal per dag te douchen of met een plantenspuit te sproeien (warm water).
Dat het belangrijk is dat de vogels zo vaak mogelijk naar buiten kunnen. Frisse lucht en zonlicht zijn van groot belang.